اعتکاف

مرحوم ميرزا از زمان تحصيل خود قضايايى را نقل مى‏كردند كه بعضى از آن وقايع قابل تصور نيست، چه برسد به باور آن‏ها در اين زمان. اما واقعاً اين گرفتارى‏ها و مشكلات براى همة طلاب بوده و طلاب توانايى تأمين زندگى خود را نداشتند؛ ولیکن با صفا و صميميت در كنار یکدیگر زندگى مى‏كردند مرحوم ميرزا از زمان تحصيل خود قضايايى را نقل مى‏كردند كه بعضى از آن وقايع قابل تصور نيست، چه برسد به باور آن‏ها در اين زمان. اما واقعاً اين گرفتارى‏ها و مشكلات براى همة طلاب بوده و طلاب توانايى تأمين زندگى خود را نداشتند؛ ولیکن با صفا و صميميت در كنار یکدیگر زندگى مى‏كردند و چون هدف والايى داشتند، ماديات را فراموش كرده و از يكديگر در جهت خدمت به دين سبقت مى‏گرفتند.
يكى از شاگردان مرحوم ميرزا مى‏گويد: گاهى وقت‏ها توفيق داشتيم بعد از درس خدمت مرحوم ميرزا مى‏رسيديم و بعضى از مسائل را با ايشان مطرح مى‏كرديم و گاهى ايشان از خاطرات دوران تحصيل در نجف اشرف سخن مى‏گفت. ايشان مى‏فرمودند: ما در نجف صبح‏ها توفيق داشتيم به درس استاد الفقهاء، سيد خویى; حاضر شويم و خدا مى‏داند نمى‏دانستم كه براى ظهر غذا داشتيم يا خير؟
با ذوق و شوق خاصی در درس حاضر مى‏شديم و تنها فكر و ذكرمان استفاده از محضر استاد، و تلاش در جهت نشر آن بود، ديگر به اينكه وضع خوراكمان چطور باشد، اصلاً فكر نمى‏كرديم. هنوز صداى استاد را مى‏شنوم كه مى‏فرمود: هنگامى كه صبح‏ها در کلاس درس سيد خویى; حاضر مى‏شديم نمى‏دانستم كه براى ظهر غذا داريم يا خير، ولیكن عنايت ولى عصر به طلاب مشهود بود و هيچ گاه پيش نيامد كه مشكل حل نشود. فشار در زندگى بود و مشكلات، طلاب را احاطه مى‏كرد اما حل مى‏شد. از این رو طلاب بايد كار را براى خدا انجام دهند، حتى درس خواندن را، خداوند كمك مى‏كند و به بركت وجود امام عصر مشكلات حل مى‏شود. ممكن است سختی‏ها گاهى انسان را خسته كند ولیكن اگر این گونه فكر كند كه مى‏خواهد به دين خدمت نماید، هم حلاوت درس را احساس خواهد كرد و هم مشكلات را تحمل خواهد نمود و ان شاء اللَّه موفق خواهد شد كه به دين خدمت کند.