زی طلبگی

ميرزاى تبريزى‏قدس سره و سفارش به طلاب طلاب به خصوص طلاب جوان همواره سؤال مى‏كردند كه چه شد كه مرحوم ميرزا قدس سره به اين درجه رفيع از علم و معرفت رسيدند و توانستند با تربيت هزاران طلبه متدين و فاضل، تحوّلى عظيم در حوزه ايجاد نمايند. يكى از خصايل مرحوم ميرزاقدس سره اين بود كه هميشه سحرخيز بودند و ايشان از دو ساعت قبل از اذان صبح بيدارى مى‏كشيدند و مى‏فرمودند: »به طلبه‏ها بگوييد سحرخيز باشند كه روزى ها در آن ساعات تقسيم مى‏شود«. خود ايشان نيمه شب براى عبادت و ارتباط با پروردگار و شب زنده دارى به تهجّد مشغول مى‏شدند؛ نيمه شب به حرم مطهر مشرف مى‏شدند و آن زمان را جهت ارتباط معنوى با پروردگار، مناجات و توسل به اهل بيت‏عليهم السلام اختصاص داده بودند و هركس ايشان را نيمه شب در حرم مطهر يا مسجد امام حسن عسكرى‏عليه السلام مشاهده مى‏كرد درس‏ها مى‏گرفت. يكى ديگر از خصوصيات مرحوم ميرزاقدس سره اين بود كه واقعاً مانند يك جوان به درس و بحث اهميت مى‏دادند و اجازه نمى‏دادند كه لحظه‏اى از وقتشان فوت شود. در طول شبانه روز و تا آخرين لحظات عمر با جدّيت درس و بحث داشتند و همواره مى‏فرمودند: »از درس خواندن مأيوس نشويد و در امر تحصيل از خدا كمك بخواهيد و اهل بيت‏عليهم السلام را واسطه قرار دهيد.« جدّيت مرحوم ميرزاقدس سره موجب شده كه صدها طلبه فاضل و مؤمن از خود به يادگارى بگذارند و طلاب حوزه را سال‏ها اشباع نمايند.
توكل مرحوم ميرزا قدس سره در امور، زبانزد بود و هميشه اهل بيت عليهم السلام را در كارها واسطه قرار مى‏دادند و به طلاب نصيحت مى‏كردند كه به حبل متين اهل بيت چنگ بزنيد. اگر اهل بيت عليهم السلام عنايت كنند، امور حل مى‏شود. مى‏فرمود: آنان وسيله نجات ما در دنيا و آخرت هستند، وسيله‏اى كه خدا فرموده: »وابتغوا اليه الوسيله«، همين اهل بيت عليهم السلام هستند؛ بنابراين شما براى موفقيت با خضوع و خشوع با آنان درد دل و توسل كنيد.
فرزند مرحوم ميرزاقدس سره مى‏گويد: من در طول عمر فقيه مقدس‏قدس سره نديدم يك روزنامه بخواند و اگر به او مى‏گفتند: حاج آقا! شما چگونه اخبار دنيا را مى‏شنويد و به مسائل روز و مشكلات مردم و ظلمى كه بر آنها مى‏گذرد، آگاه مى‏شويد مى‏فرمود: »من به واسطه راديويى كه دارم، خبردار مى‏شوم«. مرحوم ميرزا قدس سره همان طور كه در حال مطالعه بودند به راديو گوش مى‏دادند و از اخبار داخل و خارج خبردار مى‏شدند و حاضر نبودند وقت خود را براى مطالعه روزنامه صرف نمايند و مى‏گفتند: »نمى‏خواهم ديدگانم براى غير از علوم آل محمدصلى الله عليه وآله صرف شود.«
يكى ديگر از مواردى كه مرحوم ميرزاقدس سره به آن اهميت مى‏داد، نظم در كارها و وقت بود؛ به طورى كه خانواده مرحوم ميرزا قدس سره مى‏گفتند: ما از نظم آقا مى‏توانستيم ساعت خود را تنظيم كنيم، برنامه شبانه روزى مشخصى داشتند كه به واسطه اين برنامه‏ريزى مى‏توانستند از وقت خود به نحو احسن و اكمل استفاده نمايند.
يكى ديگر از خصوصيات مرحوم ميرزاقدس سره تواضع و فروتنى بسيار بود. ايشان خود را بيش از يك طلبه حساب نمى‏كردند و مى‏فرمودند: »من يك طلبه هستم و هميشه يك طلبه خواهم ماند و من هيچ گاه فكر نكرده و نمى‏كنم كه مرجع هستم؛ لذت طلبگى از همه لذت‏ها بالاتر است. من يك طلبه هستم و تا آخر عمر به شكل يك طلبه زندگى خواهم كرد.« ايشان اصلاً راضى نبودند كسى به عنوان مرجع از ايشان ياد كند حتى بارها و بارها در مجالس روضه وقتى منبرى نام ايشان را ذكر مى‏كرد، ناراحت مى‏شدند و مى‏گفتند كه منبر جاى ذكر اهل بيت‏عليهم السلام است و مى‏فرمودند: »اگر مرجعيت وظيفه الهى نبود، هيچ گاه آن را قبول نمى‏كردم و مانند ساير طلاب تمام وقت را مشغول تحصيل و تدريس بودم؛ وليكن مرجعيت به عنوان يك وظيفه الهى بر دوش من قرار گرفت و اميدوارم خداوند به من توفيق دهد كه به بهترين وجه عامل به وظيفه خود باشم.«