علما و مشروطه اصفهان
چهاردهم مرداد روزی است که با فرمان مظفرالدین شاه مبنی بر برقراری مشروطیت، فصل جدیدی در تاریخ ایران ورق خورد. این نهضت که با حضور مردم و رهبری علما و مراجع در بیش از یک قرن پیش در ایران به وقوع پیوست حاوی درس های فراوان برای امروز ماست که یکی از ثمرات مرور آن آگاهی از نقش و جایگاه روحانیت در مسائل سیاسی است.
چهاردهم مرداد روزی است که با فرمان مظفرالدین شاه مبنی بر برقراری مشروطیت، فصل جدیدی در تاریخ ایران ورق خورد. این نهضت که با حضور مردم و رهبری علما و مراجع در بیش از یک قرن پیش در ایران به وقوع پیوست حاوی درس های فراوان برای امروز ماست که یکی از ثمرات مرور آن آگاهی از نقش و جایگاه روحانیت در مسائل سیاسی است. تهران، تبریز و اصفهان از جمله شهرهای مهم ایران در نهضت مشروطیت می باشد که در این میان مشروطه اصفهان دارای ویژگی های منحصربه فردی است.
ویژگی های مشروطه اصفهان:
1- حوزه علمیه اصفهان در آن زمان برگترین حوزه اصفهان بوده است.
2- در راس این حوزه مرجع مبارزی به نام آقانجفی اصفهانی حضور داشته که از محبوبیت بالایی در میان مردم اصفهان و بختیاری ها برخوردار بوده است.
3- تجربه موفق قیام تحریم تنباکو در اصفهان به رهبری آقانجفی
4- حضور علمای برجسته حوزه علمیه اصفهان از جمله: آیت الله جمال الدین نجفی، آیت الله العظمی فشارکی، آیت الله زنجانی، آیت الله دهکردی، آیت الله کلباسی و ...
5- تبعیت از مراجع ثلاث نجف و همراهی با ایشان
6- عشق و ارادت مردم ولایتمدار اصفهان به روحانیت و مرجعیت شیعه
7- رویکردی ضد استبدادی و مبارزه با ظل السلطان حتی هنگامی که او خود را طرفدار مشروطه معرفی می کرد
8- در تهران، مشروطه خواهان به سفارت انگلستان پناه بردند، حال آن که علمای مشروطه خواه اصفهان مردم را به شدت از این گونه کارها منع می کردند و آنان را دعوت به تحصن در مسجد شاه (مسجد امام فعلی) می کردند.
9- مبارزه با سلطه اقتصادی روس و انگلیس و تشویق مردم به استفاده از کالاهای داخلی
10- تشکیل انجمن مقدس ملی اصفهان با رای مردم و ریاست یک مجتهد به نام حاج آقانورالله نجفی برای اداره شهر اصفهان
11- ادامه جریان مشروطه اصفهان در مبارزه علیه رضاشاه در قیام قم به رهبری حاج آقانورالله و مبازات شهید مدرس در تهران
12- تالیف کتاب مقیم و مسافر توسط آیت الله حاج آقانورالله نجفی رهبر مشروطه خواهان اصفهانی که در دفاع از مشروطه نگاشته شده است و نشانه وجود اندیشه سیاسی مستقل و اسلامی در مشروطه این شهر است
بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در دریدار با ستاد برگزاری همایش مرجع بیداری اسلامی (مهر 1390) :
حضور روحانيّت ... در مسائل اجتماعى، به طور طبيعى معنا و هويّت خاصّى به آن مسائل اجتماعى مي دهد. وقتى كه عالم شيعى در حوادث بزرگ اجتماعى حضور دارد، طبعاً اسلاميّت در آن حضور ، هست، مقابلهى با هر دستگاه ظلم و استعمار و استكبار درآن هست، مردمى بودن قهرا در آن هست، امتداد داشتن در متن مردم و در خودِ روحانيّت در آن هست. شما ملاحظه كنيد، همين كارى كه مرحوم آقاى آقانجفى اصفهانى و اخوى ايشان مرحوم حاج آقا نورالله انجام دادند، اين كار از قبل از مشروطه شروع شده و تا زمان رضاخان ادامه پيدا كرده... بنابراين نفسِ حضور روحانى خودش يك موضوعيّتى دارد. ( منبع : سایت همایش مرجع بیداری اسلامی ::: aghanajfi.ir)