حضرات حجج اسلام
منبع:سایت معظم له
استاد سيدهادي خسروشاهي، به سال 1317 هـ . ش، در تبريز، در خانداني آراسته به دين و علم و فقاهت، به دنيا آمد و تاريخ سه قرن از حيات و كوشش علمي، فقهي اجداد وي، كه جملگي از علماي بزرگ و فقهاي نامدار ايران و عراق در دوران خود بوده اند، اين حقيقت را به خوبي روشن سازد:
پدر وي، آيتاللَّه سيد مرتضي خسروشاهي از اجله علما و فقها و مراجع صاحب رساله آذربايجان، تحصيل كرده نجف بود و از وي علاه بر رساله عمليه چاپ شده، از ديگر آثار ايشان كتاب «نثارات الكواكب علي خيارات المكاسب» و كتاب: «حديث الغدير» در نجف و تبريز و قم، چاپ شده است... و ايشان تأليفات ديگري نيز در فقه و اصول و مواعظ در(چهار جلد) دارند كه مخطوط و موجود است... (علاوه بر استاد دو فرزند ديگر وي: آيتاللَّه سيد ابوالفضل خسروشاهي و آيتاللَّه سيد احمد خسروشاهي از معاريف علما و فقهاي قم و تبريز بودند كه در دو دهه اخير به رحمت حق پيوستهاند).
پدر آيتاللَّه سيد مرتضي، آيتاللَّه سيد احمد خسروشاهي از علماي بزرگ عصر مشروطيت در آذربايجان بود و آثاري در فقه و اصول دارد كه بعضي از آنها در حواشي كتاب والدش(تقريرات بحث التعادل و التراجيح شيخ انصاري) در نجف به چاپ رسيده است... در جريانات نهضت مشروطه، وي هوادار «خط سوم» و در واقع بدون ورود علني در ميدان مبارزه سياسي، خواستار «مشروطه مشروعه» بوده و به همين دليل مدتي نيز بهعنوان اعتراض به اوضاع جاري، به نجف اشرف... هجرت كرد.
پدر آيتاللَّه سيد احمد، آيتاللَّه سيد محمد خسروشاهي، از شاگردان ممتاز و از تلامذه عاليمقدار محقق بزرگوار، و يگانه دوران، شيخ مرتضي انصاري است كه تقريرات وي از بحث استادش در موضوع «تعادل و تراجيح» همراه «رساله باقريه» در فقه، و رساله اي در «تقيه» و رساله ديگري در «حقيقت شرعيه»، جمعاً در 400 صفحه به قطع رحلي و بزرگ، به سال 1310 هـ . ق در نجف اشرف به طبع رسيده است.
پدر آيتاللَّه سيد محمد، آيتاللَّه سيد علي خسروشاهي، و پدر او آيتاللَّه سيد ابوالحسن خسروشاهي، به شهادت كتب تراجم و رجال، جملگي از علماي بزرگ و فقهاي نامدار عصر خود بودهاند...
مرحوم شيخ محمد رازي صاحب كتاب «آثار الحجة» در جلد دوم كتاب خود در مورد اين بزرگواران مينويسد: «تمامي اسلاف اين خاندان، به تقوي و علم و پرهيزكاري و طهارت و پاكي و ايثار و بذل در راه دعوت به خدا و ارشاد مردم به تعاليم اسلامي، معروفند و چرا چنين نباشد، در حالي كه آنان از خاندان اهل بيت هستند و نسب آنان با 35 رابطه به امام حسين بن علي بن ابيطالبعليهالسلام ميرسد...»
...استاد سيدهادي خسروشاهي در چنين خانداني اصيل و ريشهدار، به دنيا آمد و در دامن پدر بزرگوارش پرورش يافت. تحصيلات مقدماتي را در تبريز به پايان رسانيد و پس از رحلت والد محترم، در 1332 ش و در 16 سالگي، عازم قم شد و در حوزه علميه به تحصيل دروس سطح پرداخت و سپس در مراحل بالاي دروس حوزوي: فلسفه، تفسير، فقه و اصول، در حضور اساتيدي چون: آيتاللَّه بروجردي(به مدت چند ماه)، امام خميني، آيتاللَّه شريعتمداري، آيتاللَّه علامه طباطبائي و بزرگاني ديگر تلمذ نمود و به دريافت اجازاتي در امور حسبيه(منوط به اذن فقها) و همچنين در مراحل علمي بالاتر - اجتهاد - و نقل حديث از علماء و مراجع بزرگ نجف و قم و مشهد نائل آمد كه از آن جملهاند: امام خميني و آيات عظام: سيد ابوالقاسم خوئي، سيد شهاب الدين نجفي مرعشي، سيد محمد كاظم شريعتمداري، سيد محمدهادي ميلاني، سيد محمد صادق روحاني و آيتاللَّه شيخ آغا بزرگ تهراني، آيتاللَّه شيخ مرتضي حائري، آيتاللَّه سيد احمد زنجاني، آيتاللَّه ميرزا عبدالجواد جبل عاملي، آيتاللَّه ميرزا ابوالفضل زاهدي قمي و ديگران...
... تأليفات و آثار استاد به زبان فارسي و عربي(علاوه بر صدها مقاله در نشريات اسلامي ايران و جهان اسلام) بالغ بر 80 جلد ميشود كه بيش از 40 جلد آنها تاكنون بارها در داخل و خارج طبع شده و بعضي از آنها بيش از سي بار تجديد چاپ شده است. علاوه بر تأليفات و ترجمهها، 120 جلد كتاب ديگر نيز با تحقيق، توضيح و يا مقدمه و اشراف ايشان در ايران و ايتاليا و مصر و... چاپ و منتشر شده است.
از جمله آثار استاد ترجمه و تحقيق «امام علي صداي عدالت انساني» استاد جرج جرداق در 5 جلد و سه هزار صفحه است كه بيش از ده بار و در ده ها هزار نسخه تاكنون چاپ شده است...
تدوين و تحقيق و نشر مجموعه آثار سيد جمالالدين حسيني(افغاني) در 10 جلد و باز در بيش از سه هزار صفحه در ايران و مصر، يكي از خدمات ارزنده استاد است و در واقع اين مجموعه، محصول نيم قرن تلاش و كوشش و تحقيق و بررسي در كشورهاي اسلامي و عربي است.
مجموعه «حركتهاي اسلامي معاصر» در 20 جلد(تاكنون 6 جلد آن چاپ شده است) و «اسناد نهضت اسلامي ايران» در 10 جلد (دو جلد آن تاكنون انتشار يافته است) و «مجموعه آثار استاد علامه طباطبائي در 16 جلد» از جمله آثاري است كه استاد در تهيه و تأليف و يا جمع آوري و تحقيق و ويرايش آنها زحمت و رنج فراوان را پذيرا شده است و فقط «اهل قلم» ميتوانند بزرگي و اهميت كار را در اين حجم زياد درك كنند!
علاوه بر تأليفات و ترجمههاي خود ايشان، استاد همواره، در تدوين و تنقيح و نشر آثار اساتيدي چون: آيتاللَّه كاشفالغطا، علامه سيد محمدحسين طباطبائي، حاج سراج انصاري، سيد محمد محيط طباطبائي، سيد غلامرضا سعيدي، محمد نخشب و... كوشا بوده و خدمات ارزندهاي در حفظ فرهنگ اسلامي و نشر انديشه اصيل اسلامي نموده است. و به همين دليل استاد محمدرضا حكيمي ايشان را «فرهنگبان كوشا» ناميده است.(مقدمه مكتب تفكيك، چاپ اول، - مركز بررسيهاي اسلامي - قم)
بيشتر كتابها و آثار خود استاد خسروشاهي در زمينههاي مسائل اجتماعي، سياسي مورد نياز جامعه اسلامي است و اين آثار به تصديق اهل خرد، در روشنگري نسل جوان معاصر، بي شك تأثير بسزا و نقشي در خور اهتمام داشته است.
استاد از سال 1332 و تاكنون، با اغلب مطبوعات اسلامي از جمله: مكتب اسلام، مكتب تشيع، معارف جعفري، راه حق، نداي حق، وظيفه، مجموعه حكمت، نور دانش، آيين اسلام، مسلمين، آستان قدس، نسل نو، نسل جوان، استوار، پيكار انديشه، مهد آزادي و... همكاري داشته است كه مجموع مقالات مندرج در آنها بالغ بر صدها مقاله ميگردد.. . و پس از پيروزي انقلاب، بيشترين همكاري قلمي را با روزنامه «اطلاعات» دارد.
در سطح جهاني با شركت در كنفرانسها و كنگرههاي اسلامي، در كشورهاي اروپايي و اسلامي از جمله: پاكستان، مصر، الجزائر، عربستان، سوريه، قطر، تركيه، لبنان، ايتاليا، انگليس، آلمان، سوئيس و... به عنوان نماينده امام خميني و يا نماينده حوزه علميه قم فعال بوده است.
استاد در مسئله تقريب بين مذاهب اسلامي، از نيم قرن پيش از پيشگامان اين حركت اصلاحي بهشمار ميرود و مكاتبات ايشان با علامه شيخ محمدتقي قمي، مؤسس دارالتقريب قاهره، در نيم قرن پيش شاهد چگونگي اين امر است و باز در همين راستا استاد با اغلب حركتهاي اسلامي معاصر و رهبري آنها، در سراسر جهان اسلام ارتباط و پيوند نزديكي داشته است.
استاد به سال 1352 شمسي، «مركز بررسيهاي اسلامي قم» را به مثابه واحدي از حوزه علميه قم، تأسيس و به ثبت رساند و سپس در سال 1361، «مركز فرهنگي اسلامي اروپا» را در «رم» -ايتاليا- تأسيس نمود كه هر كدام از اين دو مؤسسه ده ها كتاب ارزشمند در زمينههاي اسلامي، از جمله: قرآن مجيد و نهج البلاغه را به زبان هاي: عربي، انگليسي، ايتاليايي، آلماني و غيره، ترجمه و منتشر ساخته اند و اين اقدام، در نشر فرهنگ اسلامي در سطح دنيا، از ارزش بالا و والايي برخوردار است.
فعاليتهاي سياسي استاد از سال 1332 ش پس از آشنايي نزديك با آيتاللَّه كاشاني، آيتاللَّه طالقاني و شهيد نواب صفوي، آغاز گرديد و به همين دليل، از همان دوران تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي، بارها در قم، تهران و تبريز دستگير، زنداني و يا تبعيد شده كه آخرين آن تبعيد به «انارك» يزد، به مدت سه سال بود كه با آغاز انقلاب اسلامي، همراه ديگران آزاد شد...(در تبعيدگاه انارك يزد همراه مرحوم آيتاللَّه پسنديده، حضرت آيتاللَّه ناصر مكارم شيرازي بودند).
استاد پس از پيروزي انقلاب اسلامي، نخست به مدت دو سال بهعنوان نماينده امام خمينيقدس سره در وزارت ارشاد اسلامي فعال بود، و سپس به سفارت ايران اسلامي در واتيكان انتخاب شده و به مدت 5 سال در خارج از كشور به فعاليت پرداخت كه تأسيس «مركز فرهنگي اسلامي اروپا» در رم و تأسيس دو ماهنامه به انگليسي به نامهاي: «انكوائري» و «امريكن ايونتس» و مجلهاي هفتگي به زبان عربي «العالم» در لندن - با همكاري وزارت ارشاد اسلامي- از آثار اين دوران است...
در ايتاليا، علاوه بر چاپ و نشر ترجمه قرآن مجيد و نهج البلاغه به زبان ايتاليايي و نشر ماهنامه اي به نام «جهان نو» - به ايتاليايي-، جمعاً در مدت 5 سال 162 نوع كتاب و نشريه به زبانهاي: فارسي، عربي، انگليسي، ايتاليائي و فرانسوي، منتشر نموده كه در سراسر جهان توزيع گرديده است.
در مدت اقامت سه ساله در قاهره بهعنوان رئيس ديپلماسي ايران در مصر، نيز علاوه بر حضور در محافل علمي- سياسي و سخنراني و مصاحبه تلويزيوني و مطبوعاتي و ده ها ملاقات با شيخ الازهر و مقامات علمي- سياسي مصر، بالغ بر 50 جلد كتاب و نشريه، درباره انقلاب اسلامي ايران ، تشيع و اهل بيت تأليف و يا با همكاري و مساعدت ايشان در مصر منتشر گرديد كه اين خود خدمت بزرگي در راستاي وحدت و تقريب بين مذاهب اسلامي است. مهمترين اين آثار: نهجالبلاغه با مقدمه استاد و شرح شيخ محمد عبده، اهل البيت في مصر، صحيفه سجاديه، حقيقة علاقة عبدالناصر بالثورة الاسلامية في ايران، عبداللَّهبنسبا بين الواقع والخيال، ادعية اهل البيت، الامام علي بن ابيطالب، الامام الحسين، الامام جعفر الصادق و الطريق الي مذهب آل البيت و عقيدتنا و... ميباشد.
استاد علاوه بر زبان تركي - آذري و استامبولي- و فارسي و عربي، با زبان انگليسي و ايتاليايي هم آشنايي دارد و پس از مراجعت به ايران، از واتيكان، ضمن ادامه اشتغال در وزارت امور خارجه،(به عنوان مشاور وزير) در دانشگاه هاي تهران از جمله دانشكده حقوق و علوم سياسي و دانشكده روابط بينالملل وزارت امور خارجه و غيره به تدريس پرداخت.
استاد پس از آنكه به مدت سه سال بهعنوان رئيس نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در مصر-قاهره بود، در سال 1382 به ايران مراجعت نمود. و بهعنوان مشاور وزير در دفتر مطالعات سياسي و بينالمللي به تحقيق و بررسي پرداخت... استاد در قسمت ارتقاء مقام اعضاء وزارت خارجه، راهنماي بعضي از برادران در تأليف رساله آنان بود...
استاد مدت شش سال نيز با نشر فصلنامه پـُرارج «تاريخ و فرهنگ معاصر» به نشر حقايق و روشن ساختن زواياي تاريك تاريخ معاصر ايران و جهان اسلام در چندين هزار صفحه، پرداخت كه بيشك اين فصلنامه فرهنگي تاريخي، به مثابه يك منبع و مستند تاريخي ماندني خواهد بود و همواره مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ويژهنامههايي هم زير نظر ايشان از سوي مركز بررسيهاي اسلامي منتشر شد كه قرار بود بالغ بر 50 جلد گردد، ولي متأسفانه به علت مسافرت به خارج از كشور و اشتغالات ديگر فقط سه جلد از آنها تاكنون چاپ و منتشر شده است.
نشر مرتب هفتهنامه «بعثت» كه هماكنون وارد سی امین سال انتشار خود شده و تاكنون بالغ بر 1400 شماره از آن منتشر شده است -و همچنان انتشار آن ادامه دارد- يكي ديگر از فعاليتهاي فرهنگي استاد است...
