آيت الله حق شناس
در تفسير برهان این روایت بیان شده است که یکی از مواعظ لقمان به فرزندش این بود که فرزندم! در شبانهروزت اوقاتی برای طلب علم قرار بده.
بسم الله الرحمن الرحيم
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
﴿انه ليس له سلطان علی الذين آمنوا و علی ربهم يتوکلون﴾.
زمستان بهار مؤمن است
حضرت فرمودند: «الشتاء ربيع المؤمن». یعنی زمستان بهار مؤمن است. رو به زمستان ميرويم و شبها بلند ميشود و انشاءالله شما به عمل صالحین-که تهجد و بیداری در شب است- موفق شوید.
در شبانه روزت اوقاتی برای طلب علم قرار بده
در تفسير برهان این روایت بیان شده است که یکی از مواعظ لقمان به فرزندش این بود که فرزندم! در شبانهروزت اوقاتی برای طلب علم قرار بده. «كان فيما وعظ لقمان ابنه انه قال يا بني اجعل في ايامك و لياليك و ساعاتك نصيباً لك في طلب العلم».
علم حقیقی
ببينيد چقدر شرع انور به تحصیل علم اهتمام دارد كه شما بايد در شبانهروز ساعتي را براي یادگیری علمي كه از ماوراءالطبيعه آگاه ميكند، صرف نمایید. معمولاً این علومي كه ما تحصيل ميكنيم - مانند برق و مکانیک و فیزیک و شیمی و..- تا لب گور است و به فرمایش نبیاکرم(ص) اینها فضلاند. علم آن است كه انسان را به حضرت صانع و به نبي اكرم(ص)آگاهي بدهد.
فوت مال قابل جبران است؛ اما علم نه
«فانك لن تجد له تضييعاً مثل تركه». اگر مال شما از بین برود، قابل جبران است؛ اما این ساعتی که باید برای تحصیل علم قرار دهی، اگر از دست رفت قابل جبران نیست.
کدام برتر است؟ دعا و عبادت یا طلب علم دین
شخصی عرضكرد: يارسولالله! یک عدهای در مسجد مشغول دعا خواندن هستند و عدهی دیگری هم در طرف دیگر مسائل حلال و حرام خود را یاد میگیرند. حضرت فرمودند: هر دو خير است. عرض كرد: يارسولالله! كدام افضل است؟ حضرت فرمودند: آن جمعی كه مشغول یادگیری مسائل حلال و حرام هستند، زیرا من مبعوث شدم تا حلال و حرام را براي افراد جامعه بيان كنم. يك صلوات بفرستيد.
مطالعه در بستر بیماری و طلب مغفرت برای ابوریحان
در این یک هفتهای که بنده در خدمت آقایان نبودم، در همان حالت افتاده در بستر بیماری مطالعه میکردم و برای ابوریحان بیرونی –که در حال احتضار هم مشغول تحصیل علم بود- طلب مغفرت میکردم. ايشان استاد بودند، ولو در علومی مانند رياضي و ...
انقطاع تحصیل علم، بدون نماز اول وقت و نمازشب
شما باید از این موقعیتها برای تحصیل علم استفاده بکنید. امروز ديدم يك محصلي وقت نماز جماعت در حال رفتن است! گفتم: وقت نماز است، كجا ميروي؟ گفت: ميروم منزل برای غذا خوردن! چنین شخصی برنامه ندارد. رفقايعزيز! خدا شاهد است که اگر شما آقایان طلبه نماز اول وقتتان را ترك بكنيد، اگر تهجد و شبزندهداری را ترک کنید؛ تحصیلات شما منقطع خواهد شد. عشق و علاقه و استعداد را پروردگار باید بدهد.
مدقق مشکک و محقق مدقق
مرحوم حاج ميرزا جوادآقا ملکی تبریزی(ره) در کتاب «اسرارالصلاة» ميفرمايد: اگر کسی تحصیل را بر اخلاق مقدم بدارد؛ مدقِّق مشکِّک میشود، مانند فخر رازی که سلطان المشکِّکین شد و اما اگر تحصلاتش نورانی باشد؛ محقِّق مدقِّق خواهد شد.
درس خواندن به قصد قربت
درس خواندن باید جنبهی عبادی پیدا بکند، باید با قصد قربت همراه باشد، باید به نیت خدمت به ساحت مقدس شرع، نجات دادن بندگان خدا و متوجه کردن مردم به تکالیفشان باشد.
امام خمینی(ره): دروس حوزوی قبل از لمعه درس نیست
خدا رحمت كند رهبرکبیر انقلاب(ره) را که میفرمود: دروس حوزوی تا قبل از شرح لمعه صحت سلب دارد. اصلاً این دروس تا قبل از لمعه درس نیست.
يك صلوات ديگر بفرستيد.
کلاس رفقای جلسهی ما با هم فرق میکند
کلاس رفقاي جلسهی ما با هم فرق ميكند، بعضی در كلاس فعل واجبات و ترك محرماتاند، بعضی در کلاس ترك مشتبهاتاند، بعضی هم ان شاء الله در مرحلهی ترك ما سويالله هستند. بنده بايد طوري صحبت بكنم كه همهی آقایان از فرمايشات اهل بیت(ع) استفاده كنند.
نماز اول وقت و مراقبه، عوامل دوری شیطان
شيطان دائماً مراقب شماست؛ ولی به کسانی که نمازشان را در اول وقت میخوانند، کمتر نزدیک میشود. شیطان میفهمد که چه کسی در مقام مراقبه است و همینکه ببیند از حالت مراقبه خارج شد؛ به او نزدیک میشود. شیطان میفهمد که چه کسانی در مقام مراقبه هستند و چه کسانی از یاد خدا روی برگردانند.
مقام مراقبه
مقام مراقبه این است که بدانیم در حضور و محضر کسی هستیم که حتی نسبت به خطورات و تصورات ذهنی ما هم آگاه است. شخصی سؤالکرد: يابنرسولالله! معنای آیهی﴿عليمٌ بذات الصدور﴾ چیست؟ حضرت فرمود: یعنی تصوراتی كه در ذهن شما پیدا میشود، خیال معصیت که میکنید، همهی اینها در حضور و محضر پروردگار است.
يك چشم زدن غافل از آن ماه نباشي شايد كه نگاهي كند آگاه نباشي
شیطان دشمن آشکار است
پروردگار عزيز شیطان را به شما معرفي كرده و فرموده است: شيطان براي شما دشمن آشکار است.
از دست این سگ (شیطان) به صاحبش پناه ببر
حضرت ميفرمايد: «فكن معه كالغريب مع كلب الراعي». شیطان مانند آن سگ گله است که با اشارهی چوپان رام میشود. پروردگار عزيز، هم ربِّ شيطان است، هم ربِّ شماست. بنابراين وقتي كه شیطان آمد، بايد صاحب شیطان را صدا بزني و از او استمداد بجویی. «كذلك اذا اتاك الشيطان موسوساً ليضلك عن سبيل الحق و ينسيك ذكر الله تعالي عزوجل فاستعذ منه بربك و بربه فانه يؤيد الحق علي الباطل و ينصر المظلوم».
تعلقات، مانع استجابت دعا
خدا شاهد است که هر وقت آیهی﴿ادعونی استجب لکم﴾ را میشنوم، به این فکر میکنم که این تعلقات نمیگذارد که ﴿ادعونی﴾ در عمل ما محقق بشود. بنده که از امیال نفسانی متابعت میکنم و گرفتار مقام و دنیا هستم؛ نمیتوانم از این تعلقات جدا بشوم، تا به مرحلهی ﴿ادعونی﴾ برسم.
پروردگار تعلقات را از بندهای که دوستش دارد، میگیرد
اگر پروردگار عزیز كسي را دوست داشته باشد؛ غیر ضرورت را از او ميگيرد، آن تعلقاتيكه انسان براي خودش درست کرده، از او ميگيرد.
توجه به حق و انقطاع از خلق، ایمنی از شر شیطان
سيدبنطاووس(ره) به پسرش فرمود: اي پسر عزيزم! اگر در دو قلعه متحصن بشوي؛ از شر شيطان ايمن خواهی بود، يكي توجه به مقام اقدس حق و ايمان به پروردگار، دیگری هم انقطاع از خلق به حق، ﴿انه ليس له سلطان علی الذين آمنوا و علی ربهم يتوکلون﴾.
با غفلت از مراقبه، شیطان جلو میآید
بدانید که اگر مقام مراقبه را از دست داديد؛ شیطان جلو میآید و پردههایی برای شما به نمایش میگذارد. اگر دو دقيقه از پروردگار غفلت بكنيد، شیطان خیلی ذوق ميكند، اگر 10 سال پيش يك معصيتي كرده باشید؛ آن را در برابر شما جلوه ميدهد، با خاطرات ذهنی شما معاشقه ميكند، مناظر شهوتانگیر را در مقابل شما به نمایش میگذارد. اگر با این روش نتوانست شما را اغفال بکند؛ به راههای دیگر متوسل میشود، تا اینکه شما سلام نماز را بدهید!
تشخیص وسوسهی شیطان با مراقبه
حضرت فرمود: شما قادر نيستيد وسوسه را از الهام تمييز بدهيد؛ مگر به دوام مراقبه. «ولم تقدر علی ذلک الا بدوام المراقبة». خدا رحمت كند علامهی طباطبائي(ره) را که فرمود: اول مراقبه است، وسط هم مراقبه است، آخر هم مراقبه است.
وقتی مقام سوم آمد، همه چیز را میسوزاند
اين يك حديث براي آقایان عزیز. اما يك روایاتی هم هست که براي آقاياني است كه در كلاسهاي بالا هستند. يك صلوات بفرستيد.
«يا داود قل لعبادي المتوكلين اليّ بمحبتي». بعضی در وادی محبت هستند، معشوقشان پروردگار است. ﴿يحبهم و يحبونه﴾. بعضی در این مرحله هستند که «خام بدم پخته شدم». اشخاصی که پخته شدهاند، باز هم یک توجهاتی به معشوقههای مجازی دارند. اما وقتی که آن مقام سوم آمد؛ دیگر همه چیز را میسوزاند و از بین میبرد. يك صلوات بفرستيد.
پروانه در آتش شد و اسرار عیان دید
در بزم جان شمع جمالش را بيافروز تا عشق او سوزد پر پروانهی دل
بايد با پروردگار پروانهوار معاشقه كني، داداشجون!
پروانه در آتش شد و اسرار عيان ديد
آن چيزهاي نگفتنی برای او عيان میشود، داداشجون!
خواهي اگر روشن شود كاشانهی دل با مهرآن مه كن مشعشع خانهی دل
پيدا شود صد گنج پنهان در روانت ...
نقشكردم رخ زيباي تو بر خانهی دل خانه ويران شد و آن نقش به ديواربماند
وقتی مرا دیدید، دیگران را میخواهید چه کنید؟!
فرمود: «قل لعبادي المتوجهين اليّ بمحبتي ما ضركم اذا احتجبتم عن خلقي».
به آنان كه به من عشق ميورزند، بگو: اگر مردم به شما اعتنا نکردند؛ به شما زیانی نخواهد رسید.«اذا رفعت الحجاب فيما بيني و بينكم حتي تنظروا اليّ بعيون قلوبكم». وقتي كه مرا ديديد، آنها را ميخواهيد چه كنيد؟
صحبت بهشت مکن، مرا بخواه
«يا داود كم تذكر الجنة». ای داود! اين قدر صحبت بهشت را مكن! مرا بخواه.
ديوانهكني هر دو جهانش بخشي ديوانهی تو هر دو جهان را چه كند
اگرتنها به فکر او باشی، تمام جهاتت را تأمین میکند
وقتي كه حجاب و پرده را از روي دل شما برداشت؛ چه احتیاجی به غیر او دارید؟ خلق خدا به شما اعتناء نکردند، نکردند! اگر در دین و معنویت توسعه پیدا کردید،کم شدن دنیا اهمیتی ندارد. فرمود: هر کس تمام هم وغمش پروردگار باشد؛ پروردگار هم سایر امورش را کفایت میکند. «من جعل همومه هماً واحداً کفی الله هموم الدنيا و الاخرة». وقتي كه تمام هم و غمت، همِّ واحد شد؛ پروردگار همه جهاتت را تأمين ميكند.
سید بحرالعلوم(ره) و تشرف به خدمت امام زمان(ع)
وقتی که سيد بحرالعلوم-که بین همهی مذاهب مختلف قضاوت میکرد- مختصر مشکل مالی برایشان پیدا شد؛ درب خانه به صدا درآمد و خود امامزمان(ع) تشریف آوردند و -آنطور که نوشته شده است- آنقدر ایشان به امامزمان (ع) نزدیک شد که زانوی ایشان به زانوی حضرت اصابت کرد! فكر ایشان آنقدر قیمتی شده بود که ديگر نبايد غصهی آب و نان و.. را بخورد. اگر ما غصهی نان و آب و سیبزمینی و پیاز را میخوریم؛ اما خبری از این حرفها نیست، برای این است که فکر ما بیقیمت است.