آيت الله حق شناس
خدا ميداند که من در ايام عيد با هر كس ملاقات كردم، سر تا پا گوش بودم كه کسی غيبت نكند، دروغ نگويد. چون اينگونه اشخاص علاوه بر اينكه خودشان در حجاب هستند، قلب مرا هم در حجاب ميبرند.
بسم الله الرحمن الرحيم
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
سیر مقام انسانیت، در عمل به آنچه میدانی
«من عَمِلَ بما عَلِمَ وَرَّثَهُ اللهُ عِلمَ مالايعلَمُ».
انسان بايد به دانستنيهاي خودش عمل بكند و اگر عمل نكند؛ همین علم برای او دوري از پروردگار ميآورد.
اگر كسي ميخواهد سير مقام انسانيت بكند، سير مقام انسانيت به همين است که به آنچه میداند، عمل بکند.
طراوت روح با حکمتهای تازه
حضرت میفرماید: «روّحوا انفسكم ببدايع الحكمة فانها تكل كما تكل الابدان». یعنی نفس و روح خودتان را با حکمتهای تازه طراوت بدهید، همانا نفس و جان شما هم مانند بدنتان سنگین و خسته میگردد.
اگر ده بار هم رسائل و مكاسب را بخوانيد، فايدهای ندارد.
« تكل»، يعني سنگين ميشود. وقتي ميگويند: فلان كس كلِّ بر اعضاي خانوادهی خود است، يعني سنگينياش را روي آنها انداخته است.
حجاب قلب در اثر عمل سوء
قلب انسان در اثر عمل سوء در حجاب ميرود. در آیهی نورانی میفرماید: «اِنّ قُلُوبنا في أَكِنَّة مِمّا تَدْعُونا إِلَيْهِ وَ في آذانِنا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنا وَ بَيْنِكَ حِجابٌ». یعنی یک عدهای میگویند: بين ما و پیامبر گرامی اسلام-كه سرچشمهی عقايد است و براي نشر حقايق آمده است- حجاب است.
چه شده است كه گوش من از شنيدن حقايق سنگين است؟ به علت برخوردهاي غير متعارف و برخوردهاي مَشُوب.
مراقبت در ایام عید
خدا ميداند که من در ايام عيد با هر كس ملاقات كردم، سر تا پا گوش بودم كه کسی غيبت نكند، دروغ نگويد. چون اينگونه اشخاص علاوه بر اينكه خودشان در حجاب هستند، قلب مرا هم در حجاب ميبرند.
کلام مرحوم سید علی حائری (مفسر) دربارهی حجاب قلب
صاحب كتاب تفسير مقتنيات فرمايشاتي دارد كه البته برخي از آنها را در كتاب تفسيرشان چاپ نكردهاند. (چون نسخههایی كه به دست اين آقايان رسيده، هر چه را كه توانستهاند بخوانند، چاپ كردهاند.) ايشان ميفرمود: اگر كسي اهل مراقبه باشد؛ وقتی شب به صفحهی قلبش نگاه کند، میبیند که بر اثر همین حرفهای مباح هم قلب او تغییرکرده است!
قلب مانند تخم چشم؛ بلكه لطيف تر از آن است. آنوقت، ايشان در ادامه ميفرمود: «فكيف بالفسق». یعنی وای به حال کسی که مرتکب فسق و گناه شود.(سخن ايشان کَاَنَّ همين الان در گوش من است) پس وقتي كه برخوردهاي مباح و متعارف نسبت به قلب اين طور تأثيربكند، واي به فسق و فجور!
به هم خوردن معادله، عامل حجاب قلب
«روحوا انفسكم ببدايع الحكمة فانها تكل كما تكل الابدان». وقتي هم كه قلب در حجاب رفت، سقيم ميشود، بیمار میشود. اگر كسي يك قدري ورزش بكند؛ آن وقت معني اين حديث را خوب ميفهمد. اگر بنده در مكتب امام صادق(ع) ورزش كرده باشم؛ ميفهمم که وقتي قلب در حجاب رفت، سنگين ميشود. اين سنگيني به جهت عالم غيب است. هر وقت معادله به هم بخورد، قلب در حجاب ميرود.
حضرت ميفرمايد: حسنم! «ولاتجعل الدنيا اكبر همك». دنیا را همت اصلی خود قرار مده. مگذار آن معادله به هم بخورد! «لااقل من التساوي».
کاشف الغطاء(ره): من شما را به شرک دعوت میکنم!!
خدا رحمت كند شيخ جعفر كاشف الغطاء را. ایشان در همين دانشكدهی معقول و منقول -كه حالا به نام آقاي مطهري(ره) معروف شده است- یک روز در سخنانش گفت: ای مردم! علمای سابق شما را به توحيد دعوت ميكردند؛ ولي من شما را به شرك دعوت ميكنم!! كه اقلاً يك سهمي هم در عمل خودتان براي پروردگار قرار بدهيد!
يك سهمی براي اميال نفساني قرار دهید و يك سهمي هم براي خدا!
شلوغ شدن قلب، در اثر توجه زیاد به دنیا
معادله نبايد به هم بخورد و بايد بيشتر همت شما روي آخرت باشد. «ولاتجعل الدنيا اكبر همك ». حسنم! اگر بيشترين همت تو دنيا باشد؛ آن وقت، قلب شلوغ ميشود. خاطرات و افكار بر قلب شما هجوم ميآورد. اگر كسي همت دنياياش بيشتر از آخرت باشد؛ با كساني كه ضعف اعصاب دارند و خاطرات و اضطرابات و دلهره بر قلبشان هجوم ميآورد، یک مورد اشتراکی پيدا ميكند و به طبيب اعصاب رجوع میکند و حال آنکه اين از جانب پروردگار است.
هلاک سابقین به خاطر تسویف
همين امروز، همين امشب، همين ساعت، بايد گذشتهی خودم را جبران بكنم. حضرت ميفرمايد: اگر سابقين هلاك شدند، بخاطر اين بود كه امروز و فردا میكردند.
بايد مواظب باشيم، آقاجان!
ديشب به بنده تلفن زدند وگفتند كه فلان شخص كه مزاجی قوي داشت و خيلي هم مواظب سلامتي خودش بود و فشار خونش را همیشه اندازهگيري ميكرد، تا از حد متعارف تجاوز نكند، گفتند که سكته كرد و يك مرتبه از بين رفت! بايد مواظب باشيم، آقاجان!
در آخرالزمان با طهارت بخوابید! (برائت ذمه از حق و خلق)
حضرت فرمود كه در آخرالزمان مرگهاي ناگهاني زياد ميشود. رسول پروردگار (ملك الموت) مردم را ميربايد. اگر اين زمان را درك كرديد، بايد با طهارت بخوابيد. «يخطتف رسول الله الناس اختطافاً فاذا ادركتم ذلك الزمان فلايبيتن احدكم الا علي طهر».
سؤال كرد: يا اميرالمومنين يعني با وضو بخوابيم؟ حضرت فرمود: خير. يعني ذمهی خودتان را از حق و خلق خلاص بكنيد.
حضر را مغتنم بشمار قبل از سفر!
و بنده معتقدم كه در اين شبهای متبرکه مسافرت را كنار بگذاريد.
يك روايت ديگر هست كه «حضر» را مغتنم بشمار قبل از سفر!
اگر در سفر يك دفعه فهميدي كه به فلان كس بدهكاري، حال چه كسي هست كه من به او وصيت بكنم و مقاصدم را به او القاء بكنم؟
«حضر» را مغتنم بشماريد و از پروردگار عزيز-جلّ و عز- براي جبران مافات و آغاز عمل مهلت بطلبيد. يك صلوات بفرستيد.
سحرخیزی رزمندگان در جبههها
يكي از رفقاي عزيز گفت: من وقتي براي ارشاد آقايان رزمنده به جبهه رفتم، ديدم آنها سه ساعت بعد از نيمه شب بلند ميشوند! و من چه بسا ديرتر از آنها برای نماز شب بيدار ميشوم! بجاي اينكه من به آنها نيرو بدهم، آنها به من نيرو ميدهند! اين چهرههايي كه در راه خدا كشته ميشوند، اثر وضعياش در خارج چيست، آقاجان؟
آنقدر در میزنم این خانه را تا ببینم روی صاحبخانه را
« فالمتقي بدوام توجهه الي الله سبحانه و عدم غفلته يصير صفاته مضمحلاً في صفات الله». آنقدر درب خانهی پروردگار را ميزند، تا صاحبخانه را به چشم دل بيند.
چشم و گوشش خدایی میشود
«حتي يصير بصره بصر الحق». چشمش، چشم حق بيني ميشود. گوشش، گوش حق و حقيقت ميشود. در زيارت امیرمؤمنان(ع) ميگوييم: يا اميرالمومنين! تو «عين الله ناظرة» هستي. تو «عين واعية» هستي.
آن وقت، دنيا را به چشم نفاد و نیستی ميبيند. «ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ».
بیانی از مرحوم میرزا باقر آشتیانی(ره)
خدا رحمت كند آقاي ميرزا باقر آشتياني را كه حديث «ها انا ذا يابن عمران مطلعٌ علي احبائي اذا جنهم الليل حولت قلوبهم عن ابصارهم» را ايشان اين طور معنی ميفرمودند: يعني اشخاص متقي را از توجه به افكار دنيوي كه در قلبشان پياده شده، متوجه خودم ميكنم. «حولت»، يعني افكار آنها را از خاطرات پايين به سوی خودم منتقل میکنم. «ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللّهِ باقٍ».
هرکس به گونهای گرفتار است
«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثًا وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ». آيا شما تصور ميكنيد که بدون هدف خلق شدهايد؟ يكي متوجه مقام است! يكي متوجه پول است! و يكي هم متوجه اينكه چرا فلانكس پشت سر من بد حرف زد! يا به من« نه»گفت! پروردگار بايد انسان را تربيت بفرمايد.
نظر به قلوب شب زندهداران در سحر
در روايت است كه پروردگار در سحرها به دلهاي متيقظين نظر ميكند و قلوب آنها را از انوار الهيه پر ميكند. مبادا دچار تسويف بشويم، باباجان! كه يك مرتبه امر خدا فرا برسد، در حالی که ما غافلیم. «وهم غافلون».
یک چشم زدن غافل از آن ماه نباشی!
«فالتجأ الي الله بقلبٍ منيبٍ». پس به قلب خود از خلق به حق متوجه شو! «و راع عيناً ليس فيه انكسارٌ ولا انحدارٌ».
یک چشم زدن غافل از آن ماه نباشی شاید که نگاهی کند آگاه نباشی
ما سواي پروردگار را به چشم فنا و زوال ميبيند
انسان با تقوی، به جهت نورانيت قلبش وآن انوار الهيه كه در سحرها پروردگار در قلب او ريخته است، ماسواي پروردگار را به چشم فنا و زوال ميبيند. آن وقت ميفهمد كه «ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ». يعني چه.
مگر نفرموده است كه «أَوَ مَنْ كانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُورًا يَمْشي بِهِ فِي النّاس». يعني قلبش را منور ميكنيم.
اهل تقوی تعلق به دنیا ندارند
«يرفض الدنيا و ما فيها بتخليته عن العلائق الجسمانية». یعنی انسان باتقوی دنیا و ما فیها را با دور شدن از علائق جسمانی رها میکند. دنيا آن چیزی است که انسان را از خدا مشغول بکند.«كلما يشغلك عن الله فهو صنمك». دنيا همين است، داداشجون! نه اينكه دنيا آن فرشي باشد كه زير پايت انداختهاي، نه آن خانهاي كه در آن زندگي ميكني؛ دنيا «تعلق» به اينهاست. بايد اين تعلقات را بزني!
هركه در ماه رجب مرا بخواند؛ من او را اجابت ميكنم
پس امشب اين نتيجه را گرفتيم كه -انشاءالله- باقيماندهی از ماه رجب را دریابیم. همان ماه رجبی كه مَلَك داعي در سحرهای آن ندا ميكند: «ومن استهداني هديته».
اشتياق بنده به درس و تدريس شايد در رديف اول باشد؛ ولي در ماه رجب كه از ايام متبركه است، مبعث است، بيستوپنجم هم شهادت موسيبنجعفر است، يك مزاياي خاصي براي اين شبها مقرر است که باید آن را دریابیم. و پروردگار هم ميفرمايد: كسي كه در اين ماه مرا بخواند، من او را اجابت ميكنم.
يك قدري خاطراتتان را كنترل كنيد. گوشتان را كنترل كنيد. زبان، چشم و همهی اعضاء و جوارح را.
پروردگار وجود نافع را نگه ميدارد
ديد و بازديد ایام عید هم كه تمام شد. صلهی رحم را هم بجا آوردید. حال يك قدري به خودتان بپردازيد. امر به معروف و نهي از منكرها را هم انجام داديد انشاءالله. يك قدري در اين بيمارستانها از بيماران عیادت بكنيد. يك قدري هم شيريني و ميوه بگيريد، مخصوصاً در اين بيمارستانها براي بيماراني كه احوالپرس و عیادتکننده ندارند. از آنها دلجويي كنيد. احوالپرسي كنيد. به ارحام فقير خودتان رسيدگي بكنيد. «وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ». پروردگار آن وجودی را که نافع باشد، نگه ميدارد.
سه تا صلوات بفرستيد.