تخت فولاد اصفهان

میرزا ابوالحسن طباطبائی بروجردی فرزند مرحوم حاج سید علی طباطبائی بروجردی ،عالم فاضل زاهد ،از علما ومجتهدین بزرگ ومدرسی اصفهان بوده مسجد درکوشک امامت ودر مدرسۀ آن تدریس می نموده و ...

میرزا ابوالحسن طباطبائی بروجردی فرزند مرحوم حاج سید علی طباطبائی بروجردی ،عالم فاضل زاهد ،از علما ومجتهدین بزرگ ومدرسی اصفهان بوده مسجد درکوشک امامت ودر مدرسۀ آن تدریس می نموده وبه همین جهت به درکوشکی معروف بود.
میرزا ابوالحسن یکی از علما ء مبرّز زمان خود ،عالم ربانی وفقیه محقق آیةالله سید علی طباطبائی بروجردی ،از علمای عصر قاجار ،مرحوم سیدعلی در بروجرد متولد ونشأت گرفت ومقدمات علوم عربی وفنون ادب را نزد علمای بروجردی فراگرفت وفقه اصول را از حوزه درس شیخ ملا اسدا.. بروجردی (متوفی 1271ﻫﻖ)بهره مند گشت وپس از فوت استاد مذکورش به اصفهان آمد ومدارج عالی تر را در حوزۀ درس حاج محمد جعفر آباده ای سیخ محمد مهدی کلباسی وسید اسدا...بن حجةالاسلام شفتی ودیگران پیمود ودر فقه واصول از علمای عصر خویش گردید ودر مسجد درکوشک به تدریس وامامت پرداخت .وی از احفاد سید محمد بروجردی جدسیدمهدی بحرالعلوم نجفی است. از تألیفات وی کتاب شرح البدایةالهدایة حرعاملی می باشد.
مرحوم سیدعلی بروجردی در شب پنج شنبه دهم ربیع الاول ﻫﻖ فوت وپیکرش در بقفع تکیه خوانساری ها دفن نمودد .(1) از برادران مرحوم سید ابوالحسن بروجردی یکی مرحوم سید محمدباقر بروجردی است که جابری انصاری دربارۀاو می نویسد فرید عصرو نظربه اخلاق کریمه مورد توجه عامّه وخاصّه ودولت آن زمان ،ومقرب نزد ظل السلطان که اوامر ایشان رای شائبه همه کس پذیرفت.(2)
دیگر برادران وی ،عالم جلیل حاج میرزا مهدی بروجردی از علمای اصفهان بودکه به جوانی ودر زمان حیات پدربزرگوارش به سال 1304 ﻫﻖ فوت ودر بقعه تکیه خوانساری مدفون گردید
میرزا ابوالحسن در شهر اصفهان متولد واز شاگردان پدر دانشمند خود وحاج سیدنحوی (متوفی 1307ﻫﻖ) ،حاج میرزا بدیع درب امامی (متوفی 1318ﻫﻖ) ،آقا میرزا محمدباقر چهارسوقی (صاحب روضات ) متوفی (1313ﻫﻖ) ،(4) وآقامیرزا محمد حسن نجفی هزارجریبی (متوفی 1317 ﻫﻖ)
واز شاگردان ومجازین آقا میرزا محمد هاشم چهارسوقی (متوفی 1318 ﻫﻖ) وسالها نیز در حوزۀعلمیۀ نجف اشرف شرکت کرده وپس از نیل به مقامات اجتهاد وفضیلت به اصفهان بازگشت ومورد احترام وتجلیل بزرگان شهر واقع شد .وی سالها مردم را در منبر موعظه وارشاد می فرمود واهل محل مخصوصاً وعموم مقدسین اصفهان عموماً اراداتی زاید الوصف به ایشان داشتند .
از آن جایی که مرحوم بروجردی در مسجد کوشک امامت وتدریس می نمود ، برخی از طلّاب وفضلایی از محضر پر فیض او بهره برده اند عبارتند از:
- سیدابوالقاسم موسوی فریدنی مشهوربه امیر شاه کرمی (متوفی 1384 ﻫﻖ) مدفون در تیکه مقدس .
- سیدمحمدباقر نحوی (متوفی 1350 ﻫﻖ) مدفون در تکیه مهدوی ،دارای اجازه ازوی .
- سیدریحان الدین مهدوی (متوفی 1399 ﻫﻖ) مدفون در تکیه مهدوی .
- حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (متوفی 1362 ﻫﻖ) مدفون در مزار حضرت عبدالعظیم (ع).
- میرزا حسن بروجردی (متوفی ﻫﻖ) مدفون در تکیه بروجردی .
- سید شهاب الدین مرعشی (متوفی 1418 ﻫﻖ) مدفون درقم .)1(

میرزا ابوالحسن بروجردی از نگاه دیگران
- حاج میرزا حسن خان جابری انصاری (1287-1376ﮬ.ق)
«آن بزرگواربه علم وعمل به محسّنات اخلاقی آراسته ونظر به اوصاف حسنه، خداوند عزت فوق العاده ومحبوبیّت عامّه به ایشان مرحمت فرموده در اوائل مشروطه که در انجمن ولایتب علمای بزرگ آقای نجفی وغیرهم آمده منظومات ایشلان الحق مورد تحسین همگان می شد.»(2)
- سیدمصلح الدین مهدوی (1334- 1416 ﮬ.ق)
«جامع جمیع محسّات ومحل وثوق عامه مردم بوده وجماعت برگزیده داشت .»(3)
- آقا سیدحسن مدرس هاشمی (1329-1419 ﮬ.ق)
«یکی از علمای اصفهان که در طول حیاتم افتخارآشنایی با ایشان راپیداکردم مرحوم آیةالله میرزا ابواحسن درکوشکی ودکه ازابتدای تکلیف شرعی ،درنمازخودۀبه جماعت ایشان در مدرسۀ درکوشک اقتدا می کردم»(4)
-آیةالله العظمی سیدشهاب الدین نجفی (1315-1418 ﮬ.ق)
«سیدی جلیل بود واز مشایخ روایتی حقیر می باشند (5)
- محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (1259-1331 ﮬ.ق)
«از علماومدرسین دائمه جماعت معروف اصفهان بود ومردم به او وثوق بسیارداشتند» .
- آقاشیخ بزرگ تهرانی (1293-1389 ﮬ.ق)
« هوالسید ابوالحسن بن السید علی بن عبدالکریم الطباطبائی البروجردی الاصفهانی عالم جلیل وخطیب بارع....»
فعالیت های سیاسی واجتماعی
درحوادث سیاسی عصرمشروطیت در اصفهان عده ای ازعلما که موافق مشروطۀ مشروعه بودند شرکت کردند وباصدوروبیانیه وسخنرانی در مجالس مختلف حمایت خود راازمشروطۀ مشروعه اعلام کردند وباحمایت خود موجب شدند که مشروطیت در اصفهان موفق تر از مشروطیت در تهران وتبریز باشد زیرا ازابتدای آن رهبری مردم برعهدۀ روحانیت بود ودر حوادث بعد ازآن نیزهمواره علما به رهبری تودۀمردم پرداختند وباموفقیت از طوفان حوادث گذرنمودند از جمله این علمای بزرگوار مرحوم میرزا ابوالحسن بروجردی بوده که درحوادث سیاسی عصرمشروطیت به دفاع ازمشروطۀ مشروعه پرداخته است. چنان که در اعلامیه ای که از طرف عده ای از علمای اصفهان در دفاع ازاهداف مشروطۀ موافق با قوانین اسلام منتشرگردید ،نام ایشان نیز جزءامضا ء کنندگان وحامیان آن می باشد.
همچنین ویجزوعلمایی بوده که درانجمن ولایتی اصفهان به حمایت ازعلمای مشروطه خواه پرداخته،چنان که جابری انصاری ،که خودازجمله اعضای اصلی این انجمن بوده، دربارۀاو مینویسد: در اوایل مشروطه که درانجمن وولایتی علمای بزرگ :آقانجفی وغیرهم آمده ،منطوقات ایشان الحق موردتحسین همگان میشد
از دیگرفعالیتهای سیاسی مرحوم بروجردی مهاجرت به قمبه همراه عدهای ازعلمای اصفهان درسال 1346 ﮬ.قدر اعتراض به قانون نظام اجباری وبرخی از قوانین دیگر ودر اصل مخالفت بااساس سلطنت رضاشاه بود. این که مهاجرت که مدت سه ماه طولکشید سرانجام باپیروزی روحانیت به پایان رسید.
از اقدامات اجتماعی میرزا ابوالحسن بروجردی این بودکه درزمان ایشان تعمیراتی اساسی درمسجدکوشک انجام گرفت وشبستان آنجا راوسعت داده تجدید بنا گردید.

وفات ومدفون :
حاج میرزا ابوالحسن بروجردی سرانجام در صبح روزجمعه هجدهم ذی القعده سال 1348قمری مطابق فروردین سال سال 1309 شمسی در اصفهان وفات کرد(2) وپس از فوت پیکر پاکش را باتجلیل باشکوه هی توسط مردم دوست داران وعلاقه مندانش به مزارتخت فولاد منتقل کردتد ودرقسمت های جنوب غربی تخت فولاد مکتنی مخصوص که بعداً به نام خود ایشان به تکیه بوجردی (درکوشکی ) معروف گردید به خاک سپردند.پساز خاکسپاری مرحوم بروجردی دلهای مؤمنینوارادتمندانش متوجه این مکان گردید وبه برکت مرقدشریف او،جمع بسیاری از علماوفضلا ووعاظ دراین محل آرمیدند وبسیاری از مردم عوّام وخوّاص محله درکوشک ومحل های اطراف وصیت کردند که پساز فوت درکنارمزار به خاک سپرده شوند.
مرحوم جابرانصاری دروفات این مرحوم که بافوت آقا میرزا احمدمدرس اصفهانی از اجله ی علما مقارن بوده (شنبه ذی العقده 1348ﻫﻖ) درماده تاریخ مشترک جنین سروده :
ازمقام قاب قوسین یکی آمدبگفت بود درمعراج احمدابوالحسن یارورفیق (3)
عبارت سنگ لوح مزاری وی چنین است:
هذا مرقد السیدالسند العالم الفاضل ملجأ المؤمنین وملاذالموحّدین ،حجةالاسلام والمسلمین الحاج میرزا ابوالحسن بروجردی .....
فرزندان وخاندان میرزا ابوالحسن بوجردی
میرزاابوالحسن ازهمسر گرامی اش یک فرزند پسر وپنج دخترگردید .پسردانشمندش سیدمحمدبروجردی ودختران گرامی اش همسران شیخ عبدالعلی قدسی نجفی ،محمدابراهیم کلباسی ،محمدحسن ریاضیات ،رحیم شریفیان ،واهل بیت ،بودند.