وارثون
عرفان ولایی در سیر و سلوک آیت الله العظمی محمد تقی نجفی اصفهانی
در حریم وصال (عرفان ولایی در سیر و سلوک آیت الله العظمی محمد تقی نجفی اصفهانی )
نویسنده : محمد تقیس صوفی نیارکی
معرفی کتاب :
« در حریم وصال» نوشته تقی صوفی نیارکی که به تشریح و تبیین حیات عرفانی آیت الله العظمی آقانجفی اصفهانی پرداخته است. آقانجفی مرجع شهیر شیعه، علاوه بر شهرت فراوان در مبارزه علیه استعمار و استبداد، تالیفات فراوانی نیز درباره مباحث عرفانی داشته اند. اشارات ایمانیه و مفتاح السعاده از جمله آثاری می باشند که تقی صوفی نیارکی از متن آن ها استفاده نموده و مطالب را به زبان ساده و روان برای نسل امروز قابل استفاده ساخته است. این کتاب به همت انتشارات موسسه امام خمینی، هفت بار چاپ شده است. نویسنده معتقد است که طریق عرفان آقانجفی، عرفان ولایی بوده که آقانجفی در نوشته های خود فراوان بر آن تاکید دارد. در این کتاب سید علی شوشیتر اعلی الله مقامه، یکی از اساتید عرفانی آقانجفی در نجف معرفی شده است. همچنین آقانجفی بارها به محضر اولیای خاص الهی مشرف شده، سوال هایی پرسیده که به همراه جواب در بخش هایی از این کتاب آمده است. بیان مکاشفات به قلم خود آقانجفی، ذکر برخی کرامات و انتخاب چند ختم مجرب از کتب آقانجفی از شمت های دیگر این اثر است.
مقدمه کتاب :
نگارش و پردختن به زندگاني عالمان رباني ، با ديگر شرح حال نگاري ها تمايزات بسيار دارد. برخي از افراد و اشخاص به گونه اي سلوك كرده اند، كه پردختن به احوال آنان، افزون بر ارزش تاريخي، مي تواند نشان دهنده طريق كمال و وسيله اي براي رسيدن به مقامات معنوي در سلوك صراط شريعت باشد .
ازا ين رو ارزش اين گونه تحقيقات فقط در شرح حال نويسي خلاصه نمي شود؛ بلكه هدفي بالاتر و مهم تر را كه همان ارتقاي بعد معنوي افراد است ، فراروي خود دارد.
ممكن است گفته شود كه در طول تاريخ ، مردان اهل سير و سلوك در هر لباسي بوده و هستند، پس تاكيد بر «عالمان رباني» چه جايگاهي دارد. اگر سالكان طريق كمال ، تخصص در شناخت دين و شريعت نداشته باشند، نه تنها خود، بلكه ديگران، را نيز منحرف خواهند كرد، و همان گونه كه مي دانيد، مكاشفات بر دو نوع اند: رحماني و شيطاني و ملاك تشخيص اين دو ، فقط در عرضه آن به «شريعت» و «عقل» است. حال اگر صاحب اين حالات و مكاشفات توانايي تشخيص اين گونه امور را نداشته باشد، پس از مدتي دچار انحرافات گوناگون فكري و عملي ميشود و چه بسيار اتفاق افتاده كه افرادي اين چنين سر از كفر و الحاد در آورده اند.
بنابراين يگانه الگوهاي مطمئن و مناسب، همان عالمان راستين و وارستگاني هستند كه يك عمر در راه رسيدن به مقصود ، تلاش و مجاهده كرده اند.
عابد و زاهد و صوفي همه طفلان رهند مرد اگر هست به جز عالم رباني نيست
همان گونه كه از سطور قبلي روشن است، اين نوشته در پي به تصوير كشيدن يكي از همين مردان الهي است كه علم و عمل، دانش و بصيرت، عشق و عقل را يك جا جمع كرده است. او نه تنها الگويي براي امور معنوي است، بلكه توفيق يافته است تا در بسياري از عرصه هاي زندگي فردي و اجتماعي ، به دستروهاي شريعت عمل كند و در صراط شريعت و طريقت سالكي واصل باشد .
از آن جا كه آقا نجفي يكي از رهبران تاريخ ساز اين سرزمين است بنابراين هر چه شناخت ما از عالمان اين چنين ، بيشتر و عميق تر باشد ، در تحليل و چرايي رويدادهاي تاريخي، با بينشي واقع بينانه تر مي توانيم جايگاه اين افراد را بازگو كنيم.
انگيزه اصلي كه ما را برآن داشت تا سطوري چند درباره اين عالم رباني و حالات معنوي او بنگاريم، اين است كه اين فقيه صمداني در عين شهرت بسياري كه در تحولات تاريخ معاصر ايران زمين دارد، بسياري از ابعاد علمي و معنوي اش ناشناخته و مكتوم مانده است. سالك شبيل سلامت، مرحوم حاج شيخ محمدتقي اصفهاني به رغم شهرت فراوانش در عرصه سياست، كمتر كسي را مي توان يافت كه از ابعاد اخلاقي - عرفاني ايشان اطلاعات مبسوطي داشته باشد.
مرحوم اصفهاني از آن دسته اشخاصي است كه بود» آنها بيشتر و فراتر از «نمود» آنها بوده و جنبه ثبوتي ايشان به مراتب گسترده تر از جنبه اثباتي ايشان است. شخصيتي كه در عين مرجعيت سياسي و درگيري مستمر با جريان هاي روز از مقام بلند علمي برخوردار بوده و در كنار آن، مراحل بالايي از توحيد و مقامات معنوي را پيموده است.
درسالهاي اخير، از سوي بعضي از محققان، تحقيقاتي درباره زنديگ اين عالم رباني صورت گرفته است، كه در جاي خود ارزشمند و مورد تقدير است؛ اما از آن جا كه همت و هدف آنها بيشتر معرفي جنبه سياسي - اجتماعي و خدمات آقا نجفي بوده، بنابراين طبيعي است كه از ديگر ابعاد شخصيتي ايشان به گونه اي گذرا عبور كرده و كمتر به آن پرداخته اند . در اين نوشته، در پي آن هستيم تا با بهره گيري از برخي دست نوشته ها و مكتوبات اخلاقي به جا مانده از ان مرحوم، بخش هايي از ابعاد گسترده اخلاقي - عرفاني ايشان را بازگوييم، و تا حدودي چهره معنوي ايشان را از پس غبار گذشت زمان و كينه توزي ها آشكار كرده ، گرد تعصب و غرض ورزي را از چهره تابناك وي بزداييم.
پيش از ورود به موضوع اصلي كتاب، گذري هر چند كوتاه، بر حيات علمي و سياسي آن مرحوم خواهيم داشت، تا با تصوير روشني از شخصيت ايشان، به زندگاني اخلاقي - عرفاني او بپردازيم.
برخود فرض مي دانم از تمام استادان و سروران گرامي كه مرا در اين نوشته ياري ، راهنمايي و تشويق كردند، مخصوصاً استاد ارجمند حجت الاسلام و المسلمين غلامرضا فياضي قدرداني و سپاسگزاري كنم.
تقي صوفي نياركي
فروردين 1382
فهرست کتاب :
ديباچه
فصل اول سيري در حيات علمي، فرهنگي وسياسي آقا نجفي
بيوگرافي
تحصيلات
عنايت حسيني و صعود پله هاي ترقي
استادان
1- ميرزا محمد حسن حسيني شيرازي
2- شيخ مهدي آل كاشف الغطا
3- شيخ راضي نجفي
4- آقا سيد علي شوشتري
شاگردان
تاليفات
فعاليت هاي فرهنگي - سياسي
1- مبارزات برضد سلطه بازار خارجي
2- جنبش تاريخي تحريم تنباكو
3- جلوگيري از نفوذ و گسترش فرهنگ غرب
4- مبارزه عليه استبداد و انحطاط عصر قاجار
5- مبارزه با بدعتها
6- رهبري در جنبش مشروطه
7- سياست اتحاد اسلامي
8- مبارزه با نفوذ سياسي استعمار
علل مموفقيت
تجليل آيت اله شيخ محمد حسين كاشف الغطا ازآقا نجفي
فصل دوم
نقش مرحوم شوشتري در تكوين شخصيت عرفاني آقا نجفي
سيري در حالات استاد العرفا سيد علي آقا شوشتري
راهيابي به محضر سيد شوشتري
دستورالعملي از سيد شوشتري
ختمي مجرب براي حيات قلب و انقطاع الي الله
ختمي مجرب براي رفع بلاها از صديقه طاهره
تشرف آقا نجفي به خدمت يكي از اوياي الهي
گفت و گوهاي آقا نجفي و استاد رباني
1- حقيقت توبه
2- رد نظريه تفويض امور خلق به ائمه (ع) استقلالاً
3- چگونگي علم امام (ع)
4- تقدم مرتبه نبوت بر ولايت و محدوده آن
5- سجده ملايكه برآدم (ع) و معاني صراط
6- معرفت و تسبيح جمادات
7- راه كامل شدن ايمان و اطمينان قلب
8- نايتي رباني
گفت و گويي ديگر در ديداري دوباره
1- اخبار از آينده
2- عدم تنافي بين احكام ظاهري و باطني
3- گروه هاي سه گانه اهل علم
فصل سوم
آقا نجفي در محضر رجال الغيب
رجال الغيب از ديدگاه بزرگان
تشرف آقا نجفي به محضر يكي از رجال الغيب
معناي فناء
معارج پيامبران (ع) واولياء الهي
نماز معراج مومن
نتايج سوء حب دنيا
مقام محبت
مقام فناء بعد الفناء
حقيقت عبوديت
احاطه معنوي امام (ع) بر جميع ممكنات
معرفت الهي و مراتب آن
ذكري براي وصول به مراتب يقين
اسم اعظم و فوايد آن
ذكري مجرب براي جميع حوائج
فصل چهارم
كرامات، مكاشفات و روياهاي صادقه
كرامات
1- جلوه يار
2- قطره اي از آب حيات
3- توسل به حضرت مهدي و رفع عذاب قبر
4- تسبيح جمادات
5- بركات مرقد امام حسين
6- كتمان سر
7- خضر طريق
8- حياتي دوباره با عنايت ولي عصر
9- مكاشفه اي منظوم از آقا نجفي
10- پيشگويي شهادت شيخ فضل الله نوري
11- برتري علماي شيعه
ختمي مجرب براي افاضه علوم
خواص آيه نور
12- مشاهده عالم برزخ و آخرت
13- گفت و گو با امام (ع)
14- شيخ محمدباقر اصفهاني در تدارك سفر آخرت
روياهاي صادقه
1- مشاهده قيامت و احوال آن در رويا
2- تاييدي از حضرت ولي عصر
3- رويايي ديگر
4- در محضر امام صادق (ع)
5- در محضر عصمت كبراي حق
ختم اسماؤ الحسني و حكايت سيد بحرالعلوم
چگونگي ختم
ناگفته هايي از كربلا
فصل پنجم
سلوك صراط شريعت
سلوك صراط شريعت
1- دشواري راه
2- سالكي خستگي ناپذير
3- ختم سوره قدر
4- حكايتي از سيد بحرالعلوم در ختم سوره قدر
نقش توسل در زندگي آقا نجفي
1- عنايتي رباني
2- عنايت علوي
ختمي جامع از ناحيه حضرت امير
3- عنايتي ديگر از حضرت امير
4- خضوع و خشوع حيوانات به درگاه حضرت امير
5- عنايت حسيني
6- عنايت مهدوي
7- تشرف آقا نجفي به خدمت جمعي
8- جلوه اي رباني
9- شهود ملكوتي و بازگشت به وطن
غروب غم انگيز
فصل ششم
گزيده اي از مباحث علمي - عرفاني آقا نجفي
تذكر
محبت، علايم و آثار آن
عالم محبت كامله يا عشق
شريعت، طريقت و حقيقت
مرتب غفلت و نبذه اي از حالات عارفين
در بيان تعريف عارف
يقين و علامات آن
اعظم اسماء الهي
پيامبران (ع) مظهر اسماء الاهيه
معناي انسان
سر لزوم رفض دنياي دنيه
نيه المومن خير من عمله
مراتب پنج گانه روح
علم لدني
ورع
شروي براي تاثير ختومات
نامه اي اخلاقي از آقا نجفي
نمايه ها
اسناد و تصاوير
كتاب نامه
آيات
روايات و ادعيه
اشخاص